Η Μάχη Της Κοφίνου
Τα γεγονότα της Κοφίνου στα μέσα Νοεμβρίου 1967, αποτελούν ένα τραγικό σταθμό στην πορεία του Κυπριακού προβλήματος.
Οι τ/κ επετύγχανον όποτε ήθελαν την διακοπή της κυκλοφορίας στον κύριο οδικό άξωνα Λευκωσίας – Λεμεσού. Το υπουργείο εσωτερικών της Κύπρου αρχικά στις 19/9/1967 ζητεί τις απόψεις του Δ/τού της Ε.Φ. Για τον τρόπο αντιμετώπισης της κατάστασης στον Αγ. Θεόδωρο.
Στις 27/9/1967 ο στρατηγός Μορώνης Δ/της του ΓΕΕΦ προτείνει την εγκατάσταση αστυνομικού σταθμού στον ε/κ τομέα του Αγ. Θεοδώρου.
Στις 3/10/1967 το ΓΕΕΦ αναφέρει εις ΓΕΕΘΑ – ΓΕΣ και ζητά την έγκριση υποστήριξης της κυπριακής αστυνομίας σε περίπτωση εμπλοκής.
Ο Διγενής ευρισκόμενος εις Αθήνας και λαβών γνώση του άνω αιτήματος, εισηγείται στον αρχηγό και υπαρχηγό ΓΕΕΘΑ την μη εμπλοκή της Ε.Φ. Καθ οσον πρόκειται καθαρά για αστυνομικά καθήκοντα, η δε κυπριακή αστυνομία ειναι αρκούντως εξοπλισμένη και ικανή να αναλάβει τα καθήκοντα της. Ταυτόχρονα παρατηρεί τον δ/ντη του 2ου γραφείου ΣΔΙΚ για την αποστολή του εγγράφου και την εισήγηση, χωρις να ερωτηθεί ο Διγενής.
Με συνεχή έγγραφα το Υπ. Εσωτερικών της Κύπρου αιτείται και απαιτεί την κάλυψη της Ε.Φ. Σε περίπτωση εμπλοκής της αστυνομίας με τ/κ δυνάμεις.
Στις 31/10/1967 συγκαλείται σύσκεψη υπό την προεδρία του αρχ. Μακαρίου και συμμετοχή του Διγενή, ο οποίος υποστηρίζει οτι η Ε.Φ δεν πρέπει να εμπλέκεται σε αστυνομικές αρμοδιότητες και ότι η αστυνομία είναι σε θέση να αντιμετωπίση τη κατάσταση. Επισημαίνει τον κίνδυνο στρατιωτικής σύρραξης με απρόβλεπτες συνέπειες. Καλεί τον Μακάριο να αναλάβει τις πολιτικές ευθύνες και ούτος ζητά να ενημερωθεί η Ελληνική κυβέρνηση και να ζητηθεί η έγκριση της.
Σε ευρεία σύσκεψη εις Αθήνας με επικεφαλής τον αντιπρόεδρο Γρ. Σπαντιδάκη, με συμμετοχή του δ/ντου του 2ου Γραφείου Συνταγματάρχου Τσατσανίφου, αποφασίζεται η υποστήρηξη της Ε.Φ στις αστυνομικές δυνάμεις, κατά τις περιπολείες που θα άρχιζαν στις 10/11/1967. (μετά από δυο αναβολές ορίστηκε ως ημερομηνία έναρξης των περιπολιών η 14/11/1967.
Η Ελληνική κυβέρνηση ενημερωνόταν συνεχώς προ και κατα την διάρκεια των επιχειρήσεων.
Τελικά η Ε.Φ επεμβαίνει στην Κοφίνου.. Η Λευκωσία εισηγήθηκε και απαίτησε την εμπλοκή της και η Ελλαδική ηγεσία την ενέκρινε. Ο Διγενής ηταν αποδεδειγμένα κατα της εμπλοκής.
Και όμως μετά την διεξαγωγή της επιχειρήσεως, η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Ελλάδος φέρεται να αγνοεί δήθεν τα γεγονότα και ζητεί ευθύνες από τον Διγενή για υπέρβαση δήθεν αρμοδιοτήτων.
Μετά το πέρας της νικηφόρας μάχης, αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση. Η Τουρκία απειλεί με επέμβαση στη Κύπρο. Η Χούντα των Αθηνών, υποκύπτει στις Τουρκικές απαιτήσεις που μεταφέρει ο Αμερικανός διπλωμάτης Σάιρους Βανς που μεσολάβησε για την αποτροπή σύρραξης.
Ο Διγενής ανακαλείται εις Αθήνας δήθεν για συνομιλίες και τίθεται πλέον υπό κατ οίκον περιορισμό, στην επί της οδού Αριστείδου 3 κατοικία του στο Χαλάνδρι. Η Ελληνική Μεραρχία που αποτελούσε τον εγγυητή αποτροπής της Τουρκικής βουλιμίας και επεκτατικότητας, αποσύρεται. Δεν θα υπακούσουν μόνο τρεις ε/κ αξιωματικοί Ο Κώστας Ιωαννίδης ( γυιος του δημοσιογραφου ακραιφνούς ενωτικού αγωνιστή Πολύκαρπου Ιωαννίδη), ο Μιχάλης Καλογερόπουλος – Διάκος και ο Κροίσος Χριστοδουλίδης.
Το γιγαντιαίο έργο της θωράκισης της Κύπρου έναντι της Τουρκικής απειλής, που πέτυχε ο Διγενής με τη συνεργασία των λοιπών φορέων , με πείσμα και οργανωμένη προοπτική , γκρεμίστηκε από την αυτοαποκαλούμενη Εθνική Κυβέρνηση, από τη Χούντα των Συνταγματαρχών.
Είναι απίστευτο πως εκεί που ο ίδιος ο Ντεκτάς ( στην κατάθεση του όταν συνελήφθη στη Καρπασία) δήλωνε πως οι ε/κ πλευρά είχε εν τοις πράγμασιν επιτύχει την ΕΝΩΣΗ με τη παρουσία της Ελληνικής Μεραρχίας, σε μια μέρα γκρεμίστηκαν τα πάντα χάρις στην ενδοτικότητα της Χούντας . Μετά την ατιμωτική αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας, η Κύπρος παρέμεινε έρμαιο στις ορέξεις της Τουρκίας. Η Χούντα απερίσπαστη συγκεντρώθηκε στην αντιμετώπιση των εσωτερικών προβλημάτων του ελλαδικού χώρου ( έκλεισε μια πληγή που προκαλούσε οικονομική αιμορραγία στη χώρα!!!, ισχυρίστηκαν) και ο Γ. Παπαδόπουλος αφέθηκε να ονειρεύεται συνεργασία με τους Τούρκους στο Αιγαίο. Στη Κύπρο οι ανθενωτικές δυνάμεις που είχαν σαν σύνθημα τους “ ΕΞΩ ΤΑ ΞΕΝΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ” και βεβαίως εννοούσαν πρωτίστως την Ελληνική Μεραρχία, ένοιωσαν ανακούφιση και ικανοποίηση.
Να επισημάνουμε οτι τον Νοέμβριο 1967 υπήρχαν στη Κύπρο:
α) 5 Ανώτερες Διοικήσεις με 18 Ταγματα Πεζικού συνολικής δύναμης 9.500 ανδρών υπαγόμενες στην Στρατιωτική Δύναμη Κύπρου (ΣΔΙΚ)
β) 3 Μοίρες καταδρομών με συνολική δύναμη 1.200 ανδρών περίπου.
γ) Διοίκηση Μάχης με 1 μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού (32 τροχοφόρα τεθωρακισμένα), 1 Επιλαρχία Μέσων Αρμάτων (32 αρματα) και 1 Επιλαρχία Αναγνωρίσεως (40 τεθωρακισμένα)
γ) Διοίκηση Πυροβολικού (ΔΠΒ) με 3 Μοίρες Πεδινού Πυροβολικού των 25 λιβρών, 2 Μοίρες πεδινού Πυροβολικού των 100χλς, 1 Μοίρα Αντιαρματικού Πυροβολικοί των 6 λιβρών και 2 Μοίρες Ορειβατικού Πυροβολικού
δ) Μια Έλληνική Μεραρχία και η ΕΛΔΥΚ με συνολική δύναμη 10.000 ανδρών περίπου, με 2 Μοίρες καταδρομών, και 2 ιλες αρμάτων από τις οποίες η μιά είχε 17 άρματα Μ47 και η άλλη 17 αρματα Μ24.
Συνολικά την περίοδο εκέινη οι Ελληνικές δυνάμεις στη Κύπρο αριθμούσαν 24.700 άνδρες. (15.00 ε/κ, 1200 ΕΛΔΥΚ, 8.500 Μεραρχία)
Η ΑΣΔΑΚ είχε καταρτίσει το σχέδιο Άμυνας της Κύπρου με την ονομασία “ΚΑΛΥΨΩ” το οποίο προέβλεπε την απόκρουση της τουρκικής απόβασης και εξάλειψη των τ/κ θυλάκων πριν ή, ταυτόχρονα με την απόβαση.
Ταυτόχρονα, η αντιαεροπορική άμυνα της Κύπρου ήταν σχεδόν αδιαπέραστη, ενω η παράκτια άμυνα με πολυβολεία επεκτείνετο σε όλη τη παραλιακή ζώνη του νησιού..
Αυτη την πανίσχυρη πολεμική μηχανή ειχε στήσει ο Διγενής απέναντι στη Τουρκική βουλιμία και επιθετικότητα, θωρακίζοντας τη Κύπρο από κάθε πλευρά .
Και θέτουμε το ερώτημα: Γιατί αυτή η ταπεινωτική αποδοχή του τουρκικού τελεσιγράφου; Η τουρκία κέρδισε χωρίς να ρίξει ουτε μια σφαίρα! !!! Η Κύπρος απογυμνωμένη πλέον από τη προστασία της Μεραρχίας, θα παραμένει έρμαιο στις τουρκικές ορέξεις. Η ηγεσία του τόπου θα δώσει μέγιστο βάρος στην ανάπτυξη του τουρισμού, χωρίς καμμιά φροντίδα για την αναδιοργάνωση της άμυνας του τόπου. (Ακόμη και τα υπάρχοντα παράκτια πολυβολεία θα καταστρέφονται για να κτιστούν τουριστικές εγκαταστάσεις.) Ταυτόχρονα θα επιδιδίδεται σε διώξεις των όσων επιμένουν στην Ενωτική Γραμμή. Η Τουρκία απλά θα περιμένει να της δοθεί η αφορμή για να εισβάλει στο νησί.