Εκλογές

Στη δημοκρατία υπάρχει ένα Σύνταγμα που τηρείται με κάθε ευλάβεια. Στα ολοκληρωτικά καθεστώτα εκλογες γίνονται εάν και όταν το αποφασίσει ο “εις και μόνος”! Η Κύπρος φυσικά δεν αποτελούσε εξαίρεση.

Στις προεδρικές εκλογές της 13ης Δεκεμβρίου 1959 υποψήφιοι ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄ και ο Ιωάννης Κληρίδης. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄ είχε τη στήριξη της πλειονότητα των αγωνιστών της ΕΟΚΑ και του ΕΔΜΑ, ενώ ο Ιωάννης Κληρίδης είχε τη στήριξη του ΑΚΕΛ, της Δημοκρατικής Ένωσης Κύπρου (της οποίας ηγείτο) και όσων ήταν αντιτιθέμενοι στις συμφωνίες Λονδίνου – Ζυρίχης. Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄ εξελέγη Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας με ποσοστό 66,82%, έναντι του Ιωάννη Κληρίδη που κατέλαβε ποσοστό 33,28%. Οι επόμενες προεδρικές εκλογες θα έπρεπε να διεξαχθούν πριν συμπληρωθεί πενταετία (13/12/1964)

Το 1963, εκρήγνυται η τουρκική ανταρσία και οι προεδρικές εκλογές που ήταν προγραμματισμένες το 1964 δεν διεξάγονται. Η Βουλή με ψήφισμά της παρέτεινε τη θητεία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.
Οι εκλογές διεξάγονται τελικά στις 25 Φεβρουαρίου 1968 μέσα σε μια ταραχώδη και επεισοδιακή ατμόσφαιρα. Το σχίσμα μέσα στις τάξεις του κυπριακού Ελληνισμού είναι πια γεγονός. Οι εκλογές εξελίσσονται σε σύγκρουση «ανεξαρτησιακών» και «ενωτικών». Ο Μακάριος κατηγορείται ανοικτά ότι απεμπόλησε τον «προαιώνιο πόθο» της Ένωσης. Υποψήφιος των «ενωτικών», ο ψυχίατρος Τάκης Ευδόκας, με στήριξη του «ενωτικού» ΔΕΚ. Οι εκλογές στιγματίζονται με πρωτοφανή έκτροπα, όταν μακαριακά στοιχεία επιτίθενται σε συγκέντρωση του Τάκη Ευδόκα, διαλύουν τους υποστηρικτές του και τον περιλούουν με γιαούρτια. Ο Μακάριος εκλέγεται με συντριπτική πλειοψηφία. Συγκεντρώνει το 96,26% των ψήφων, έναντι 3,74% του Ευδόκα.

Απόσπασμα απο το βιβλιο “Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ”
ΤΑΚΗΣ ΕΥΔΟΚΑΣ:
Να και ο ανθυποψήφιος σας μεγαλειότατε, ακούστηκε από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής η φωνή του Πόλυ. Αλήθεια ποιος τον ξέρει αυτό το κύριο που διάλεξαν οι παρακρατικοί να σας αντιπαρατεθεί. Φαντάζομαι μόνο η μάνα του τον ξέρει!!!
-‘Ασε Πόλυ μου. Τι υπουργός εσωτερικών και άμυνας είσαι ….και στηρίζομαι σε σενα. Τον ξέρω εγώ.. Εγώ τον έφερα από την Αμερική όπου σπούδασε ψυχιατρική. Γνωρισα κάποτε τους γονείς του. Με ρωτούσαν τι να κάμουν με τον κανακάρη τους. Να μείνει στην Αμερική ή να γυρίσει πίσω. Η Κύπρος έχει ένα ψυχίατρο τον Μικελίδη, δεν θα μπορέσει να δουλέψει άλλος έλεγε η μάνα του. Εγώ τους έπεισα να έρθει εδώ και να τον βοηθήσω…και τώρα, θέλει να με εκτοπίσει και να γίνει πρόεδρος. Τι αχαριστία!!
– Μην ανησυχείτε σκόνη θα τον κάνουμε τον τρελλογιατρό, θα τον κάνω εγώ να φύγει, να πάει από κει που ήρθε.
– Πόλυ , προσοχή, πάρε και το ΡΙΚ και τους εκδότες των εφημερίδων. Ούτε φωτογραφία του να μην δημοσιευθεί. Θέλω να φτάσουμε στις εκλογές και ο κόσμος να μην δει τη φάτσα του…αν είναι δυνατό να μην ακουστεί καν το όνομα του.
– Ωραία, ωραία. Κάνενα πρόβλημα. Φαντάζομαι θα θελήσει να μιλήσει μέσω τηλεόρασης ή ραδιοφώνου για να πεί στο κόσμο αυτά που θέλει να πεί.
-Όχι, όχι Πόλυ. Ούτε να το φανταστεί κανείς. Το ΡΙΚ είναι του κράτους δεν μπορεί να προβάλει τις απόψεις του παρακράτους.
-και αν θελήσει να κάνει δημόσια συγκέντρωση; Διερωτήθηκε ο Πόλυς.
-Ξέρεις εσύ καλύτερα από μένα πως θα το χειριστείς. Ή είμαστε κράτος ή δεν είμαστε.
-Μεγαλειότατε, εγώ έχω τον τρόπο μου. Μπορούμε να μην του δώσουμε καν άδεια για δημόσια συγκέντρωση, επικαλούμενοι λόγους ασφάλειας.
– Όχι Πόλυ. Δεν θέλω στο κεφάλι μου τους ξένους να μας λένε ότι δεν είμαστε δημοκρατική κυβέρνηση. Να του δώσεις άδεια για συγκέντρωση , αλλά να μη μιλήσει.. Το καταλαβαίνεις;
-Αλοίμονο. Αφού το λέτε εσείς, έτσι θα γίνει. Το ξέρετε ¨ότι πείτε είναι νόμος του κράτους. Εσείς είστε το κράτος.
-Ναι Πόλυ μου Εγώ είμαι βέβαια το κράτος, αλλά μην το λέτε παραέξω γιατί η ΓΝΩΜΗ και η ΠΑΤΡΙΔΑ με αποκαλούν Λουδοβίκο… Θα έρθει η ώρα..να πληρώσουν και αυτοί .. Θα έρθει η ώρα τους. Και ξαφνικά τα μάτια του άστραψαν. Μια σκέψη φώτισε το μυαλό του. Πόλυ, ξέρεις , είναι καλό που βρέθηκε ένας τρελλογιατρός να βάλει υποψηφιότητα. Τώρα δεν μπορούν να μας λένε δεν έχουμε δημοκρατία. Και ξέρεις τι άλλο σκέφτηκα. Ψάξε βρες ακόμη ένα να κατέβει και αυτός υποψήφιος….
-Μα τι λέτε μεγαλειότατε. Προφανώς δεν μιλάτε σοβαρά σχολίασε εμβρόντητος ο Πόλυς από αυτά που άκουσε.
.-Ναι Πόλυ μου βρες ένα κουλό, ένα κουτσό, ένα βλαμμένο, τον χαζό του χωριού, ένα κουλουρτζή, ή έστω ένα παγωτάρη να βάλει και αυτός υποψηφιότητα. Να γελοιοποιήσουμε έτσι και τον άλλο υποψήφιο!!
————————————————————————————————-

Για 45 μέρες , κάθε βράδυ, στο υπόγειο του Μεγάρου, η μια σύσκεψη διαδεχόταν την άλλη. Συγκεντρωμένοι στη μεγάλη τραπεζαρία, ο Μεγαλειότατος, ο Πόλυς, ο Πατροκλής, ο γιατρός με τη συνοδεία του και εναλασσόμενες προσωπικότητες της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής ζωής του κράτους, μουκτάρηδες και αζάδες από κάθε χωριό, παπάδες, έμποροι, ρουφιάνοι και σφουγκοκολάριοι , ζαπτιέδες, μπράβοι και πάτρωνες, που προσήρχοντο είτε για να δηλώσουν την προσίλωση τους στον Ένα και Μόνο άξιο ηγέτη του Κυπριακού Εθνους, είτε να καρφώσουν τους αντιφρονούντες. Αυτοί ήταν η ευρεία βάση, στην οποία στηριζόταν ο κρατικός μηχανισμός ήταν το κράτος σε αντίθεση με τους άλλους που είχαν αντίθετη άποψη και τους ονόμαζαν «παρακράτος».
– Είναι τρομερό να εξαρτάσαι από τη ψήφο του καθ΄ενός….. παρατήρησε ο Μεγαλειότατος., σε κάποια από αυτές τις συσκέψεις παρουσία του Κ. Πασχαλίδη προέδρου της Ε.Μ.Ε.
-Τι φοβάστε Μεγαλειότατε, παρενέβη ο Πασχαλίδης; Αν μέχρι σήμερα είχατε το 75%, τώρα έχετε 90%, και 100% μπορώ να πώ. Πάρτε το μαστίγιο, καθαρίστε όλη τη σαπίλα, όλους αυτούς που μπαίνουν εμπόδιο στη πορεία Σας.
-Το μόνο σίγουρο για μένα είναι ότι θα με ψηφίσουν όλες οι κοτσιακαρούδες, ανταπάντησε ο Μεγαλειότατος.

23/2 1968 ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΟΥ ΤΑΚΗ ΕΥΔΟΚΑ
Αργα το βράδυ , στο υπόγειο του Μεγάρου, βρίσκονται και παλι συγκεντρωμένοι στη μεγάλη τραπεζαρία , γύρω από το Μεγαλειότατο πλήθος αξιωματούχων και κομπάρσων της εξουσίας.
– Δες αυτό το τηλεγράφημα που μου έστειλε ο τρελλογιατρός λίγη ώρα πριν τη προγραμματισμένη προεκλογική του συγκέντρωση, είπε ο Μεγαλειότατος απευθυνόμενος στον Πόλυ. Ζητούσε να παρέμβω λέει γιατί είχε πληροφοριές για επέμβαση και διάλυση της συγκέντρωσης του. Τον έγραψα στα παλαιότερα των υποδημάτων μου.. τον αλήτη…θράσος που το έχει.. απύθμενο.
• Καλά κάνατε Μεγαλειότατε, παρατήρησε ο Πόλυς. Είχαν μαζευτεί στη Πλατεία Σολωμού γύρω στους 1500 παρακρατικούς. Μολις ανέβηκαν πάνω στην εξέδρα ο Ευδόκας περιστοιχιζόμενος από το Θεμιστοκλή Δέρβη, το Ρένο Κυριακίδη και διάφορους άλλους, τα γιαούρτια και τα αυγά έπεσαν σαν βροχή από τους δικούς μας που τους είχα τοποθετήσει σε κατάλληλα σημεία. Να τους βλέπει έμεναν εκεί και καμάρωναν λες και τους έλουζαν με ροδόσταγμα. Μόλις πλησίασε ο τρελλογιατρός το μικρόφωνο για να μιλήσει δήθεν.. όρμησε ο δικός μου, έκοψε τα καλώδια και έγινε ο χαμός… Τα μάζεψαν και έφυγαν..
• Μπράβο Πόλυ, τα κατάφερες. Έκανες καλή δουλειά σημείωσε ο Μεγαλειότατος.
• Ημουν απέναντι στον εξώστη της Λέσχης Φιλίππων και διηύθυνα τα πάντα από κοντά. Οι άντρες μου έδρασαν όπως προγραμματίσαμε εξ αρχής.
• Στο έχω πεί κατ΄επανάληψη. Σε σένα στηρίζεται το κράτος .
• Α… Πόλυ, Χρόνια σου Πολλά, γιορτάζεις σήμερα.. Μην νομίζεις πως σε ξεχάσαμε, με τις τόσες σκοτούρες που έχουμε στο κεφάλι μας. Εδώ σου έχω και δώρο έκπληξη. Πιστεύω θα σου αρέσει ιδιαίτερα Είπε ο μεγαλειότατος και πρότεινε στον Πόλυ ένα καλοτυλιγμένο κουτί – .
• Ευχαριστώ είπε ο Πόλυς. Εσκυψε και με υποκλιση ασπάστηκε το χέρι του Δεσπότη.
Ο Πόλυς άνοιξε υπομνονετικά το περιτύλιγμα. Κάτω από τη πολύχρωμη συσκευασία φάνηκε μια μπλε κασετίνα. Ανοίγοντας τη κασετίνα τα μάτια του έλαμψαν από χαρά. Δύο γυαλιστερά περίστροφα ήταν τοποθετημένα χιαστί με επιμέλεια σε ειδικές θήκες. Τα τράβηξε με προσοχή και ανυπομονησία και άρχισε να τα περιεργάζεται.
_Είναι το μεγαλύτερο δώρο που πήρα στη ζωή μου. Σας ευχαριστώ είπε και ασπάστηκε σταυρωτά τον δεσπότη.
-Το ήξερα πως θα σου αρέσει το δώρο μου. Τώρα θα τα κρεμάς ενα δεξιά και ένα αριστερά σαν πραγματικός στρατηγός..
– Μόνο που τα θαλάσσωσε σαν αρχηγός Ακρίτας στις ταραχές του 1963 παρατήρησε πικρόχολα η Νίτσα.
• Αφήστε τα όλα τώρα και μαζέψετε το νου σας. Καμμια ειδησεογραφική κάλυψη για ότι έγινε και φροντίστε μεθαύριο να τους διαλύσουμε στη κάλπη.
• Μην ανησυχείτε. Το αποτέλεσμα των εκλογών το έχω κλειδωμένο.. σημείωσε ο Πόλυς.

25/2/1968
Ο ήλιος έδυσε στις 6.14 το απόγευμα. Ηταν χειμώνας, αλλά η μέρα ήταν παντού ηλιόλουστη. Τα εκλογικά κέντρα κέντρα είχαν κλείσει ακριβώς την ‘ωρα αυτή. Οι οδηγίες του Πόλυ ήταν συγκεκριμένες. Η αστυνομική δύναμη παραλάμβανε τις κάλπες από τα εκλογικά κεντρα όλου του νησιού και τις μετάφερε για καταμέτρηση στο Υπουργείο Εσωτερικών στη Λευκωσία. Τα πάντα ήταν υπό τον έλεγχο του πανίσχυρου υπουργού Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξης . Σε αρκετά εκλογικά κέντρα δεν υπήρχε καν αντιπρόσωπος του άλλου υποψηφίου. Σ’ ε΄να χωριο στη Φύτη της Πάφου με 68 εγγεγραμμένους στους εκλογικούς καταλόγους, ο εκλογικός εκπρόσωπος του Μ.Β. Αφού δεν έβελεπε να υπάρχει εκπρόσωπος άλλου υποψηφίου ρώτησε την επιτροπή: “υπάρχει κανένας πεζεβέγκης που θα ψηφίσει εναντίον του Μ.Β.;” και αφού κανείς δεν απάντησε, συμπλήρωσε μόνος του 68 ψηφοδέλτια και τα έριξε στην κάλπη. Η κουταλα βρισκόταν κατ αποκλειστικότητα στα χέρια μας. Τα αποτελέσματα ήταν γνωστά εκ των προτέρων και δεν άργησαν να δημοσιοποιηθούν. :
Τ. Ευδόκας: έλαβε ψήφους 8.577 ήτοι ποσοστό 3,71%
Μακάριος : έλαβε ψήφους 220.911 ήτοι ποσοστό 95,45%
Στην αρχιεπισκοπή γινόταν κυριολεκτικά ο χαμός. Συνωστισμός, μέσα και έξω . Μέσα οι διάφοροι παράγοντες του καθεστώτος, οι αυλοκόλακες, οι σφουγκοκολάριοι, οι γλύφτες, οι γυμνοσάλλιαγκες, οι μηχανορράφοι, οι επιλεγόμενοι «συνεργάτες» , οι ρίζες, τα κλαδιά και τα παρακλάδια της εξουσίας και του παρακράτους, ολοι γενικά που αποτελούσαν τους μοχλούς και τα γρανάζια της εξουσίας και τα στηρίγματα του καθεστώτος
Απ έξω ο πιστός λαός, οι ζόπποι και οι βόρτοι, ή οι ζοππόβορτοι όπως τους αποκαλούσε ο γιατρός και τέως δήμαρχος Λευκωσίας, εκδότης της εφημερίδας ΕΘΝΙΚΗ Θεμιστοκλής Δέρβης
Η ατμόσφαιρα μέσα και έξω ήταν πανηγυρική.